Projekt zrealizowany przez Macieja Zapióra
 w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu

O technice

Solarygrafia jest relatywnie młodą, ale szybko rozwijającą się techniką fotograficzną. Została wynaleziona i rozpropagowana w 2000 roku przez Diego Lopeza Calvina (Hiszpania) oraz Sławomira Decyka (Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu) i Pawła Kulę (Akademia Sztuki w Szczecinie) z Polski. Technika wykorzystuje zasadę działania fotografii otworkowej (camera obscura) oraz innowacyjne podejście do światłoczułości czarno-białego papieru fotograficznego, który używa się bez wywołania. Papier światłoczuły umieszczony wewnątrz kamery otworkowej wykonanej z przedmiotów codziennego użytku (puszka po napoju, aluminiowe pudełko, itp.) z bardzo małą aperturą (rzędu 0.1 - 0.3 mm) ulega samoczynnej zmianie barw pod wpływem padającego światła. Po zaplanowanym czasie naświetlania papier skanuje się i po odwróceniu kolorów w programie graficznym otrzymuje się oraz pozytywowy. Kombinacja małej apertury i małej światłoczułości papieru fotograficznego nie traktowanego odczynnikami chemicznymi pozwala osiągnąć ekstremalnie długie czasy naświetlania wahające się od jednego tygodnia do jednego roku. Na obrazie solarygraficznym zapisują się jedynie obiekty niezmieniające położenia względem kamery (architektura, drzewa). Osoby ludzkie, zwierzęta, środki transportu ulegają rozmazaniu. Pozostają rzeczy trwałe i stabilne. Jedynym obiektem pozostającym w ciągłym ruchu względem kamery jest Słońce na niebie. Jako obiekt emitujący silne światło zapisuje się w postaci jasnych linii przerywanych okresami zachmurzenia. Na solarygrafii wykonanej pomiędzy przesileniami (21 grudnia, 21 czerwca) zapisują się wszystkie możliwe trajektorie Słońca na niebie. Dolna linia reprezentuje przesilenie zimowe a górn aprzesilenie letnie.

O projekcie 

W ramach projektu wykonaliśmy i zainstalowaliśmy 30 kamer solarygraficznych, które umieściliśmy na stabilnych konstrukcjach (okna, fasady budynków, słupy, ogrodzenia) na terenie Wrocławia w miejscach związanych z Edytą Stein – św. Teresą Benedyktą od Krzyża. Postać Edyty Stein na trwałe wpisała się w historię Wrocławia. Projektem tym chcemy zwrócić uwagę na budynki ale też inne obiekty związane z Edytą Stein, które podobnie jak wielka Wrocławianka wpisała się w historię, wpisują się w żyjącą tkankę miasta. Solarygrafia ukazuje te obiekty pozbawione czynnika przemijającego, czynnika zmiennego (ludzie, zwierzęta, samochody) pozostawiając jedynie niezmienne architektoniczne wątki, z którymi to Filozofka miała związek. Związek ten był jednak taki sam jak relacja innych osób ludzkich: będąc ciągle w ruchu (który jest synonimem życia) Edyta Stein opuszczała kolejno miejsca, w których przebywała. Podobnie jak ludzie przechodzący w polu widzenia kamery solarygraficznej nie pozostawiają widzialnego śladu. Do dziś po Edycie Stein pozostały we Wrocławiu m.in. właśnie budynki i znaki pamięci. Na każdej solarygrafii widać jednak zapis ruchu Słońca na niebie – jedyny obiekt pozostający w ruchu i widoczny na solarygrafii – dla chrześcijan symbol Chrystusa. W ten sposób chcieliśmy ukazać podświadomy, ale permanentny obraz Chrystusa jako Słońca – widoczny na każdej solarygrafii. Tworzy to zamierzoną kompozycję z wrocławskimi miejscami pamięci o Edycie Stein. W zależności od orientacji kamery względem kierunków świata Słońce zapisuje się jako więcej lub mniej linii wypełniających kadr. Solarygrafie skierowane na południe ukazują ścieżki wysoko na niebie. Słońce góruje dokładnie na południu. Na tych skierowanych na wschód lub zachód Słońce wychodzi bądź chowa się za budynkami. Skierowanie kamery na północ nie ukazuje prawie w ogóle ścieżek Słońca na niebie: pojawiają się one w oknach jako odbicia. Dodatkowo kamery umieszczone były podczas naświetlania w przestrzeni publicznej i narażone były na zmienne warunki atmosferyczne a także na zniszczenie i dewastację. Te aspekty procesu twórczego przenoszą odbiorców do miejskiego kontekstu związanego z Edytą Stein. 
System wystawienniczy

Zdecydowaliśmy się na innowacyjny system wystawienniczy. Ze wszystkich solarygrafii wybraliśmy 12 najlepszych i pogrupowaliśmy je po 3 kierując się orientacją względem kierunków świata. Każdemu kierunkowi świata (północ, południe, wschód, zachód) poświęciliśmy jeden panel o szerokości 3m i wysokości 2,5m. Na każdym z czterech paneli solarygrafie ułożone są według azymutu: kąta między kierunkiem patrzenia a kierunkiem na północ. Cztery panele ustawione w kwadrat (z odstępem na narożnikach) tworzą pół-zamkniętą przestrzeń wystawy, do której zaproszony jest widz. (W przypadku ograniczenia miejsca, można zaprezentować mniejszą liczbą paneli oraz inaczej niż w kwadracie zaaranżować rozmieszczenie paneli.) We wnętrzu wystawy orientacja topograficzna (lokalizacja miejsc naświetlania na mapie Wrocławia) zostaje zapomniana. Do głosu dochodzi orientacja kamer względem stron świata. Widz dostrzega wszystkie możliwe pozycje Słońca na niebie we wszystkich możliwych kierunkach jednocześnie. Ideą, która nam przyświeca jest przeniesienie odbiorcy w strefę ponadczasową i pozbawioną zwykłej percepcji przestrzennej.

Making of Edyta Stein Wpisana we Wrocław. 
Trzyczęściowy film ukazujący kulisy projektu. Realizacja: Michał Bernardyn.

Część pierwsza (6')

Część druga (6')

Część trzecia (8')


Zdjęcia z wernisaży. 

Zdjęcia z planu.

Prezentacje wystawy:
2022 - Centrum Historii Zajezdnia, Wrocław, Polska
2023 - Dom Edyty Stein, Wrocław, Polska
2023 - Galeria Stacja Dialog, Dworzec Główny we Wrocławiu, Polska
2023 - ODT Światowid, Wrocław, Polska
2023 - Łabiszyński Dom Kultury, Łabiszyn, Polska
2023 - Politechnika Wrocławska, Wydział Archutektury, Wrocław, Polska
2023 - 2nd International Solarigraphy Meeting, Ondrejov Observatory, Czechy
2023 - Dom Mniejszości Narodowych Praga, Czechy
2023 - Zažít město jinak, Praha 7, (16.09.2023)
2023 - OFFO (27.10.2023)

Prezentacje filmu:
2023 - Dom Edyty Stein, Wrocław, Polska
2023 - Festiwal Fotografii Otworkowej w Brzegu, Polska
2023 - Dom Mniejszości Narodowych Praga, Czechy
2023 - Pavlovka Pinhole Fest'2023: The Mirror, Kijów, Ukraina

Media o projekcie:
2023 - TVP 3 Opole

Kontakt: maciej (kropka) lukasz (kropka) zapior (małpa) gmail (kropka) com

Kreator www - przetestuj za darmo